Cumhuriyetimizin 102. yılı, 28 Ekim Salı günü Marmara Üniversitesi Göztepe Yerleşkesi Dr. İbrahim Üzümcü Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen “Cumhuriyetle Büyüyen Türkiye” temalı program kapsamında; sergi açılışı, konferans, konser ve halk oyunları gösterisiyle coşkuyla kutlandı. Programa Rektör Prof. Dr. Mehmet Emin Okur, rektör yardımcıları, senato üyeleri, akademik personel ve öğrenciler katıldı.
Cumhuriyet’in 102. yılı kapsamında düzenlenen program, Cumhuriyet’in bir asırlık sürecine ışık tutan fotoğraf ve belgelerin yer aldığı “Cumhuriyetle Büyüyen Türkiye” adlı serginin açılışının ardından saygı duruşu ve Müzik Eğitimi Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Uslu yönetiminde okunan İstiklal Marşı ile başladı.
Rektör Prof. Dr. Mehmet Emin Okur: “Cumhuriyet, kimsesizlerin kimsesi olmaktır”
Programın açılışında söz alan Rektör Prof. Dr. Mehmet Emin Okur, konuşmasında vizyonun geleceğe, misyonun ise geçmişin birikimlerine dayandığını belirterek, Cumhuriyetin hem geçmişi hem geleceği kuşatan bir vizyon cümlesi olduğunu söyledi. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün “Cumhuriyet, kimsesizlerin kimsesi olmaktır” sözünün bu anlayışı en özlü biçimde tanımladığını vurgulayarak, 29 Ekim’in, bağımsızlık ve irademize karışılamayacağının ve milletimize istikamet belirlenemeyeceğinin bir kez daha tüm dünyaya ilan edildiği bir gün olduğunu ifade etti. Cumhuriyetin ilk yıllarında sermaye, beşerî ve doğal kaynak birikiminin bulunmadığını hatırlatan Okur, Türk milletinin biriktirmek yerine paylaşmayı seçtiğini ve bu anlayışın geçmişten gelen bir inançla geleceğe duyulan güveni yansıttığını belirtti.
Dünyadaki eşitsizliklerin ve sömürünün üretim kaynaklarını ele geçirme mücadelesinden doğduğunu belirten Rektör Okur, Türk milletinin tarih boyunca biriktiren değil paylaşan bir anlayışla hareket ettiğini dile getirdi. Bursa’dan Bosna’ya, Üsküdar’dan Üsküp’e uzanan bu paylaşım kültürünün Anadolu’nun her yerine yayıldığını ve bu toprakların her zaman sığınak olduğunu söyledi. Nurettin Topçu’nun “Düşman olmayan ahlaksızdır” sözünü hatırlatarak haksızlığa karşı durmanın gerekliliğine dikkat çeken Okur, insanlık tarihinin sömürenlerle paylaşanların mücadelesi olduğunu belirtti. Rektör Okur, konuşmasını “Burası tarih boyunca kimsesizlerin sığındığı Anadolu’dur. Ne mutlu kimsesizin kimsesi olanlara” sözleriyle tamamladı.
Prof. Dr. Bülent Bakar: “Cumhuriyet, milletin küllerinden yeniden doğuşunun adıdır”
Açılış konuşmasının ardından Marmara Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Bakar, “Cumhuriyetle Büyüyen Türkiye” başlıklı konferansta bir konuşma gerçekleştirdi. Prof. Dr. Bakar, Mustafa Kemal Atatürk’ün Cumhuriyet düşüncesinin temellerini Manastır Askerî İdadisi yıllarında attığını belirterek, genç yaşta “Bu vatan nasıl kurtulur?” sorusuna yanıt aramaya başladığını ve Rousseau, Montesquieu, Namık Kemal ile Tevfik Fikret’in fikirlerinden etkilendiğini ifade etti. O dönemde Cumhuriyet fikrinin yaygın olmadığını hatırlatan Bakar, Mustafa Kemal’in Millî Mücadele süreciyle bu düşünceyi eyleme dönüştürüp millî hâkimiyet ilkesini temellendirdiğini vurguladı. Amasya Tamimi’nden 1921 Teşkilât-ı Esasiye Kanunu’na uzanan süreçte millet egemenliğini esas alan adımların planlı biçimde ilerlediğini belirten Bakar, bu dönemde Mustafa Kemal Paşa’nın sabırlı ve kararlı liderliğinin belirleyici olduğunu vurgulayarak, “Cumhuriyet milletin küllerinden yeniden doğuşunun adıdır” dedi.
Konuşmasının devamında Prof. Dr. Bakar, Cumhuriyet’in yalnızca bir yönetim biçimi değil, aynı zamanda köklü bir toplumsal dönüşüm olduğunu vurguladı. Savaşlardan yorgun çıkan bir ülkenin kısa sürede güçlü bir ekonomi ve modern bir toplum hâline geldiğini belirten Bakar, İzmir İktisat Kongresi ile kalkınmanın temellerinin atıldığını, 1930’larda devletçilik politikalarıyla sanayileşmenin hız kazandığını ifade ederek, “Atatürk dönemi sonunda Türkiye, kendi ayakları üzerinde duran bir ekonomi yaratmayı başarmıştır” dedi. Cumhuriyet’le birlikte eğitim ve kadın hakları alanında da büyük ilerlemeler sağlandığını dile getiren Bakar, 1922’de yüzde 11 olan okuryazarlık oranının bugün yüzde 99’a ulaştığını, kadınların hukuk ve siyaset alanında önemli kazanımlar elde ettiğini belirtti.
Günümüzde Türkiye’nin, “dosta güven, düşmana endişe veren” güçlü bir savunma kapasitesine sahip olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Bakar, bu başarının bilgiye, bilime ve yüksek teknolojiye yapılan yatırımlar sayesinde mümkün olduğunu söyledi. “Cumhuriyet” kelimesinin Arapça “cumhur” yani “halk topluluğu” sözcüğünden geldiğini anımsatan Bakar, Cumhuriyet’in halka ait bir yönetim biçimi olduğunu belirterek, “Millî irade, milletin genel arzusudur; bunun tecelligâhı ise meclislerdir. Demokrasinin kalbi meclislerde atar, seçilen vekiller aracılığıyla millî irade tam anlamıyla yansır” ifadelerini kullandı. Prof. Dr. Bülent Bakar, konuşmasını Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere Millî Mücadele kahramanlarını, şehitleri ve gazileri rahmetle anarak, Türkiye’nin ve Türk milletinin nice 102. yıllara barış, refah ve birlik içinde ulaşması temennisiyle tamamladı.
Konferansın ardından, Marmara Üniversitesi Türk Müziği Topluluğu ile Atatürk Eğitim Fakültesi Türk Halk Müziği Korosu, Müzik Eğitimi Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Uslu yönetiminde “Anadolu’dan Esintiler” adlı konseri sundu. Etkinlik, ÜFTUD Halk Oyunları Ekibinin Hasan Tiryaki yönetiminde gerçekleştirdiği halk oyunları gösterisinin ardından çekilen toplu hatıra fotoğrafı ile sona erdi.
