Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’nün 24 Nisan 2021 tarihinde düzenlediği “24 Nisan 1915’te Ne Oldu?” başlıklı panelde Ermeni Meselesi ve 1915 Olaylarıyla ilgili akademisyenler değerlendirmelerde bulundular. Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Bakar’ın oturum başkanlığında gerçekleşen etkinlikte İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ramazan Erhan Güllü, “Ermeni Sorununun Gelişim Süreci ve Patrikhane” başlıklı bir konuşma yaptı. Doç. Dr. Ramazan Erhan Güllü, öncelikle Birinci Dünya Savaşı’na kadar olan dönemde Kilise’nin durumunu ele aldı. Özellikle 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra yabancı devletler ve Ermeni komiteleri tarafından Patrikhane’nin sürecin dışına çıkarılmaya çalışılması ve devlet ile Ermeni toplumu arasında bir bakıma köprü vazifesi gören Patrikhane’nin pasifize edilmek istenmesi değerlendirildi. Yine, Birinci Dünya Savaşı öncesinde ve esnasında Rusya’nın kontrolünde olan Eçmiadzin Katogikosluğu’nun Patrikhane üzerindeki etkisini ortadan kaldırabilmek için Osmanlı Hükümeti’nin yeni nizamname hazırlamak zorunda kalması üzerinde duruldu.
İstanbul Medeniyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Recep Karacakaya da “Ermeni Terörü (Ermenilerin Ermenilere Suikastleri)” başlığıyla ortaya çıkışlarından sonra Ermeni komitelerinin Birinci Dünya Savaşı öncesindeki terör faaliyetlerini Ermeni vatandaşları hedef alması özelinde izah etti. Prof. Dr. Recep Karacakaya, Hınçak ve Taşnak komitelerinin öncelikle kendileriyle hareket etmeyen Ermeni din adamlarına baskı yaptığını ve bunun suikast noktasına kadar geldiğini ifade etti. Ayrıca, komite faaliyetlerine karşı Ermeni vatandaşları uyaran birçok Ermeni devlet görevlisi ve Ermeni vatandaşın suikastlara maruz kalması örneklerle vurguladı. Milli Savunma Üniversitesi Kara Harp Okulu Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Ethem Atnur’un konuşması “Ermeni Göçmenlere Ne Oldu?” başlığını taşımaktadır. Sevk ve İskân kararının alınmasından sonra uygulamanın nasıl olduğu, hangi talimatnamelerin çıkarıldığı ayrıntılı olarak anlatıldı. İskân edilen Ermeni göçmenlere yapılan yardımlar, yaşanan sorunlara karşı alınan önlemler ve Mondros Mütarekesi’nden sonra geri dönüş süreci izah edildi. Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yıldız Deveci Bozkuş, “Tarihten Günümüze Türkiye Ermenistan İlişkileri” başlıklı değerlendirmesinde Türkiye-Ermenistan İlişkilerini dönemler halinde ele aldı. İki ülke ilişkilerinde 1915 Olaylarının etkisi ifade edilmiş, bazı yabancı devlet parlamentolarında soykırım iddialarının tanınmış olması ve yine soykırım iddialarının bazı uluslararası kuruluşlarca kabul edilmesinin ne anlama geldiği açıkladı. Prof. Dr. Yıldız Deveci Bozkuş, tüm bu iddialar karşısında neler yapılabileceği ve hangi adımların atılmasının gerekli olduğunu vurgulayarak konuşmasını tamamladı.